W dniu 30 września 2024 roku na terenie Cmentarza Wojennego Ofiar Zbrodni Niemieckich w Lesie Białuckim odbyło się spotkanie w sprawie projektu i budowy cmentarza. Ma on upamiętniać ofiary niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Soldau w Działdowie.

W spotkaniu wzięli udział Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek, Zastępca Dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku Waldemar Szulc, firma architektoniczna współpracująca z Politechniką Gdańską, Wójt Gminy Iłowo Sebastian Cichocki, Nadleśniczy Nadleśnictwa Dwukoły Jaromir Skrzypecki i z ramienia Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Piotr Duda. Warto tu dodać, że z inicjatywy Nadleśnictwa Dwukoły pierwsze spotkanie w sprawie godnego upamiętnienia ofiar niemieckiego obozu koncentracyjnego i budowy cmentarza odbyło się już dwa lata temu.

Jak podało Nadleśnictwo Dwukoły, w trakcie obecnego, roboczego spotkania uczestnicy zapoznali się z obecnym stanem cmentarza i wyłonioną w konkursie  koncepcją nowego założenia, na podstawie której do końca roku ma powstać dokumentacja projektowa budowy nowego cmentarza wraz z wyceną prac. Gdy koszt planowanych prac zmieści się w budżecie IPN  zapadnie decyzja o budowie cmentarza. Omawiano również kwestię opieki nad terenem cmentarza.

Podejmowane działania są wynikiem śledztwa prowadzonego przez Instytut Pamięci Narodowej – Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. W lipcu 2022r. w kompleksie leśnym Nadleśnictwa Dwukoły na terenie działki ewidencyjnej nr 1/45 obręb Białuty, gmina Iłowo-Osada, powiat działdowski, odkryto miejsce, w którym Niemcy w ramach akcji zacierania śladów popełnionych zbrodni pod kryptonimem „Kommando 1005”, dokonali  w 1944 r.  likwidacji masowych grobów – ofiar, niemieckiego, hitlerowskiego obozu koncentracyjnego KL Soldau w Działdowie. 

Śledztwo odkryło doły, w których spoczywają prochy ludzkie ze stosów ciałopalnych. Prowadzone prace archeologiczne rozwiewają wątpliwości co do minimalnej liczby ofiar niemieckiego obozu w Działdowie. Nadal bowiem są stawiane pytania, ile faktycznie osób pomordowano w obozie w Działdowie. Liczba zamordowanych oscyluje pomiędzy 1 a 30 tysiącami osób. Odkrycie 17 ton prochów ludzkich wskazuje na co najmniej 8 tysięcy osób pomordowanych w obozie w Działdowie.

źródło i fot. Nadleśnictwo Dwukoły