W czwartek 24 czerwca pod siedzibą Ministerstwa Klimatu i Środowiska w Warszawie odbyła się manifestacja dotycząca projektu tzw. ustawy odległościowej, w której wzięli udział mieszkańcy wsi, rolnicy oraz przedstawiciele Koalicji Społecznej Stop Fermom Przemysłowym i Greenpeace’u. Protestujący uważają, że ustawa w obecnej formie tylko pogorszy sytuację na wsi i apelują o zmiany w projekcie.

Podczas protestu przedstawiciele społeczności wiejskich oraz organizacji ekologicznych podkreślali powagę problemów, jakie wiążą się z sąsiedztwem ferm przemysłowych. Część z nich protestuje przeciwko planowanym inwestycjom, inni zmagają się z uciążliwościami spowodowanymi istniejącymi już fermami, takimi jak odór, plagi much, problemy zdrowotne (depresja, napięcie, podrażnienie oczu, gardła, alergie) zanieczyszczenie wód i gleby czy znaczący spadek wartości nieruchomości (nawet o 50%!).

Projekt ustawy odległościowej powstał, ze względu na skalę protestów na wsiach oraz tysiące skarg, które napływają do urzędów. Protestujący zaznaczają, że ustawa odległościowa jest długo wyczekiwana i bardzo potrzebna, jednak oczekują zmian w minimalnych odległościach ferm od gospodarstw domowych. Proponowany projekt ustawy zakłada, że w przypadku ferm nie mniejszych niż 210 DJP (czyli ponad 52 000 kurczaków, 1500 tuczników, 600 macior lub 210 krów) i nie większych niż 500 DJP, odległość byłaby wyrażona w metrach i równa liczbie DJP. Takie fermy mogłyby więc powstawać w odległości od 210 do 500 metrów od domów. Co więcej, proponowane 500 metrów to górna granica i większe obiekty również mogłyby powstawać w takiej odległości. Co istotne, zgodnie z treścią proponowanej ustawy fermy o obsadzie 209 DJP będą mogły być nadal budowane w bezpośrednim sąsiedztwie prywatnych domów.

– Proponowane minimalne odległości budowania ferm od siedzib ludzkich są zdecydowanie za małe. Wiemy to z badań, ale przede wszystkim od mieszkańców wsi, którym przyszło żyć w cieniu takich instalacji – mówi Ilona Rabizo z Koalicji Społecznej Stop Fermom Przemysłowym – Co więcej, z badań opinii publicznej wynika, że 24% Polek i Polaków uważa, że fermy na 10 000 kurczaków, czyli mniejsze niż przewiduje ustawa, powinny być budowane w odległości 1-2 km od domostw, a aż 50% respondentów jest zdania, że te odległości powinny być jeszcze większe i wynosić 2 km i więcej – dodaje Rabizo.

Koalicja Społeczna Stop Fermom Przemysłowym apeluje do Ministerstwa Środowiska i Klimatu o możliwość konsultacji projektu, celem ustalenia bezpiecznych minimalnych odległości, które pomogą rozwiązać problemy na wsiach. Tym bardziej że strona społeczna została pominięta na etapie konsultacji projektu.  

– Mimo ogromnej skali problemu głos mieszkańców wsi oraz organizacji współpracujących z lokalnymi społecznościami został całkowicie pominięty – mówi Ilona Rabizo – Jako strona społeczna, która od lat jest zaangażowana w rozwiązanie problemu na wsiach, wynikającego z oddziaływania ferm na lokalne społeczności, nie zostaliśmy uwzględnieni w konsultacjach w 2019 roku, i to pomimo wiedzy Ministerstwa Środowiska o naszej chęci uczestnictwa w pracach nad projektem. Do konsultacji zaproszono tymczasem różnego rodzaju izby zrzeszające przedsiębiorców związanych z produkcją zwierzęcą. Apelujemy, aby tym razem uwzględniono głos strony społecznej – dodaje Rabizo.

Podczas protestu przemawiali i obecni byli przedstawiciele Fundacji Dobre Sąsiedztwo, Stowarzyszenia Tarnowska Rospuda, Koalicji Społecznej Stop Fermom Przemysłowym, Greenpeace, Stowarzyszenia Ekokąty, Effata, Stowarzyszenia Eko-Światowid, Stowarzyszenia Kropka oraz Stowarzyszenia Tu Żyjemy. Na sam koniec protestujący wręczyli w Ministerstwie uwagi do projektu oraz prezent skierowany do Ministra Michała Kurtyki w postaci flakonika z zapachami, z którymi muszą się mierzyć mieszkańcy wsi w całej Polsce tak, aby Pan Minister nie zapomniał o nas i umożliwił nam udział w  konsultacjach projektu ustawy – komentuje Rabizo.

Minister_Michał_Kurtyka [pdf] uwagi_do_projektu_ustawy_o_minimalnej_odleg__o__ci-_23_06_21 [pdf]

Dla przypomnienia, poniżej filmy obrazujące dramat lokalnych społeczności z pow. mławskiego, w tym rolników, wynikający z braku odpowiednich przepisów chroniących mieszkańców wsi przed złą lokalizacją ferm przemysłowych:

źródło i zdjęcia:

Marta Korzeniak

Menadżerka ds. Komunikacji

Stowarzyszenie Otwarte Klatki