Kleszcze, które przenoszą groźne choroby, w tym boreliozę, są już od dłuższego czasu aktywne. Przed majowymi spacerami warto pamiętać, o tym, by chronić siebie, a także swoje zwierzęta przed chorobami odkleszczowymi. A najlepszym na to sposobem jest odpowiednia profilaktyka.

Z kleszczem możemy spotkać się nie tylko w lesie, ale praktycznie wszędzie. Na Mazowszu dane sanepidu nie są jeszcze bardzo niepokojące, ale już w sąsiednim województwie warmińsko-mazurskim od początku sezonu odnotowano ponad 300 przypadków zachorowań na boreliozę.

Warto pamiętać tym, że choć nie każde ugryzienie przez kleszcza wywoła boreliozę, ale zawsze lepiej jest zrobić profilaktyczne badania. Jeśli pojawi się rumień na skórze po ugryzieniu kleszcza – należy jak najszybciej rozpocząć antybiotykoterapię. Im później się ją rozpocznie, tym większe ryzyko, że leczenie będzie nieskuteczne. Jeśli kleszcz ma styczność z organizmem człowieka 24–48 godzin, ryzyko wystąpienia choroby jest większe.

Wśród najważniejszych działań profilaktycznych, które mogą nas ustrzec przed ukąszeniem kleszcza oraz chorobami odkleszczowymi, jest zakładanie odpowiedniego ubioru podczas wycieczki do parku czy lasu – długie spodnie i bluzki z długim rękawem, skarpety i pełne buty oraz nakrycie głowy; używanie na skórę i ubranie specjalistycznych środków odstraszających kleszcze (olejki aromatyczne nie są skuteczne); unikanie chodzenia boso po łące, omijanie wysokich traw i krzaków; dokładne oglądanie ciała (również skóry głowy) po powrocie ze spaceru, na którym mogliśmy być ukąszeni przez kleszcza.

Jeśli znajdziemy kleszcza na ciele swoim lub dziecka należy usunąć go jak najszybciej przy pomocy pęsety, chwytając jak najbliżej skóry. Trzeba do zrobić szybko i zdecydowanie, aby go nie uszkodzić. Usunięcie kleszcza w pierwszej dobie wielokrotnie zmniejsza ryzyko zakażenia bakteriami wywołującymi boreliozę (krętki Borrelia burgdorferi). Miejsce po ukąszeniu należy zdezynfekować, a następnie umyć ręce. Kleszcza powinno się zabić.

Pod żadnym pozorem nie powinno się kleszcza wyciskać ze skóry, smarować tłuszczem, alkoholem, benzyną, ani przypalać, ponieważ to zwiększa wydzielanie jego śliny, wraz z którą krętki powodujące boreliozę wnikają do naszego organizmu.

Gdy ukąsi nas kleszcz – zawsze warto skonsultować się ze specjalistą. Miejsce po ukąszeniu kleszcza powinno się obserwować przez minimum 30 dni. Jeśli pojawi się tzw. rumień wędrujący (okrągłe zaczerwienienie, które się rozszerza) należy udać się do lekarza. Ponieważ rumień nie występuje u wszystkich osób zakażonych krętkami warto też zwracać uwagę na takie objawy, jak ogólne rozbicie, bóle mięśni, głowy, gorączka lub stan podgorączkowy czy senność. Po kilku tygodniach od zakażenia czasami pojawiają się bóle kości, stawów i ścięgien, które mogą nawracać przez kilka miesięcy, a nawet lat.

Borelioza może przebiegać pod postacią zapalenia stawów, neuroboreliozy, tj. zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, a rzadziej zapalenia mięśnia sercowego. Może też doprowadzić do zanikowego zapalenia skóry. Wśród neurologicznych powikłań choroby wymienia się: zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi, zaburzenia emocjonalne, a nawet psychozy. Przeciw boreliozie na razie nie opracowano szczepionki. Można ją natomiast skutecznie leczyć antybiotykami, pod warunkiem, że zostanie wcześnie wykryta. Warto jednak zaszczepić się przeciwko innej chorobie przenoszonej przez kleszcze – tj. kleszczowemu zapaleniu mózgu, które wywołuje wirus KZM.

oprac. red

źródło: PAP