Przepisy prawa polskiego dopuszczają zawieranie umów w różnych formach. Może to być forma ustna, pisemna, elektroniczna bądź w formie aktu notarialnego, choć przepisy przewidują również inne formy.

Jeżeli przepisy nie przewidują dla zachowania ważności czynności prawnej szczególnej formy, nie ma przeszkód aby umowa została zawarta w formie ustnej. Jednak jeśli przepis przewiduje dla danej czynności formę szczególną pod rygorem nieważności np. sprzedaż mieszkania w formie aktu notarialnego, niedochowanie tej formy powoduje nieważność takiej umowy tj. przyjmuje się jakby taka umowa nigdy nie została zawarta.

Typowymi przykładami zastosowania umów ustnych jest np. umowa sprzedaży rzeczy o mniejszej wartości, umowa zlecenia czy umowa pożyczki do 1000 zł. Często też do czynienia z umową ustną mamy podczas dokonywania zakupów na targu.

Może też się zdarzyć, że przepis przewiduje dla danej czynności formę pisemną, ale bez rygoru nieważności. W takiej sytuacji zawarcie umowy ustnej jest całkowicie ważne, jednak w przypadku postępowania sądowego osoba nie może powoływać się na dowód z zeznań świadków czy przesłuchania stron. Przykładem takiej umowy jest umowa kontraktacji (dostawy produktów rolnych).

Istnieje możliwość odstąpienia od powyższego ograniczenia w szczególności w sytuacji, gdy obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą, lub fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma, czy też dokument obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią.

Do uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności prawnej posłużyć może jakikolwiek pisemny dokument, który nie stwierdza co prawda treści samej czynności prawnej, ale którego treść uzasadnia mimo wszystko prawdopodobieństwo zaistnienia takiego faktu np. pokwitowanie.

Umowa ustna jest wiążąca dla stron tak samo jak każda inna umowa, o ile takiej możliwości nie wyłączają przepisy. Podstawowe uregulowania w tym zakresie można znaleźć w Kodeksie Cywilnym. Niemniej we własnym dobrze pojętym interesie warto zawierać umowy na piśmie nawet, gdy przepisy nie przewidują takiego wymogu. W razie konfliktu pomiędzy stronami, mając umowę pisemną dużo łatwiej będzie nam dochodzić swoich roszczeń przed sądami czy nawet podczas polubownych pertraktacji.

Łukasz Zabłocki

Wszystkie artykuły z działu prawnego znajdziesz TUTAJ.

Łukasz Zabłocki – Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W okresie nauki odbył półroczne studia na uczelni Universitat de Valencia w Hiszpanii. Obecnie odbywa on aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Olsztynie. Od 2015 r. prowadzi rodzinną Kancelarię Prawną w Mławie we współpracy z wieloletnim radcą prawnym Waldemarem Zabłockim i adwokatem Sebastianem Zabłockim.