Cukrzyca to plaga XXI wieku
— 01/06/2022Cukrzyca to plaga XXI wieku, zaliczona przez Światową Organizację Zdrowia obok otyłości, nadciśnienia tętniczego czy chorób nowotworowych, do grupy chorób…
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, potocznie określana jako wrzody żołądka i dwunastnicy to cykliczne pojawianie się trawiennych wrzodów w żołądku lub dwunastnicy. Wrzód trawienny to ograniczony ubytek błony śluzowej, któremu towarzyszy naciek zapalny i martwica. Najczęściej wrzody trawienne powstają w opuszce dwunastnicy i żołądku, rzadziej w dolnej części przełyku i pętli dwunastnicy.
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest wynikiem zaburzeń równowagi pomiędzy czynnikami drażniącymi (kwas solny, pepsyna) i ochronnymi (prawidłowo ukrwiona pokryta śluzem błona śluzowa).
Najczęstszą przyczyną wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która dzięki swoim szczególnym właściwościom jest w stanie przetrwać w kwaśnych warunkach światła żołądka. Helicobacter pylori odpowiada za 75–90% wrzodów dwunastnicy i około 70% wrzodów żołądka. Bakteria produkuje toksyny, uszkadzające komórki błony śluzowej i wywołujące jej zapalenie. Prowadzi to do zwiększonego wydzielania hormonu gastryny, co wpływa z kolei na większe wydzielanie kwasu solnego w żołądku, a w konsekwencji powoduje owrzodzenia żołądka i dwunastnicy. Helicobacter pylori stwierdzana jest u większości pacjentów z wrzodami dwunastnicy i u 70% pacjentów z wrzodami żołądka. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową. Częstość infekcji Helicobacter pylori jest bardzo duża w populacji osób dorosłych (około 80%), jednak nie u wszystkich zakażonych stwierdza się wrzody żołądka lub wrzody dwunastnicy.
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy może powstawać także jako niepożądane działanie przyjmowanych leków, głównie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) – powszechnie stosowanych środków przeciwbólowych, np. aspiryna, diklofenak, ketoprofen, ibuprofen i innych leków z tej grupy.
Poza Helicobacter pylori i NLPZ w powstawaniu wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy dużą rolę odgrywają czynniki genetyczne, a także palenie papierosów. Zwiększone ryzyko stwierdzono u osób z grupą krwi 0.
Palaczy tytoniu charakteryzuje większa zapadalność na wrzody żołądka i wrzody dwunastnicy, częstsze nawroty i trudniejsze gojenie wrzodów. Składniki dymu tytoniowego i Helicobacter pylori współdziałają w wywoływaniu wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy.
Jak często występują wrzody żołądka i dwunastnicy?
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest jedną z częstszych chorób przewodu pokarmowego. Występują one u około 5–10% populacji osób dorosłych. Wrzody żołądka lub wrzody dwunastnicy mogą występować rodzinnie – u krewnych pierwszego stopnia ryzyko wzrasta nawet 3-krotnie. W ostatnich latach częstość występowania wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy spada.
Jakie są objawy choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy?
Wielu chorych nie odczuwa żadnych dolegliwości. Do głównych objawów wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy należą ból o piekącym charakterze i dyskomfort w nadbrzuszu, występujące na czczo (tzw. bóle głodowe, często w nocy lub wcześnie rano) lub 1–3 godziny po posiłkach i ustępujący po spożyciu pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniających kwas solny. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy bywa też czasem przyczyną przykrego uczucia „pełności” lub rozpierania po posiłkach, a nawet wymiotów. Ból w nadbrzuszu jest mało swoisty dla wrzodu trawiennego – w 50% przypadków jego przyczyną jest inna choroba.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest poważną chorobą, związaną z potencjalnymi niebezpiecznymi powikłaniami i wymagającą konsultacji lekarskiej. W razie występowania przewlekłych bólów brzucha należy zgłosić się do lekarza POZ w celu przeprowadzenia podstawowej diagnostyki w tym kierunku. U chorych na wrzody żołądka lub wrzody dwunastnicy mogą niekiedy wystąpić powikłania (u niektórych pacjentów są one pierwszymi objawami choroby).
Uwaga! Jeśli wystąpią:
wymioty krwawą lub „fusowatą” treścią smoliste stolce („czarne jak smoła”) objawy wstrząsu (osłabienie, zimna, spocona skóra, spadek ciśnienia tętniczego) silny ból brzucha, któremu towarzyszy niezależne od woli pacjenta napięcie mięśni brzusznych należy pilnie zgłosić się do lekarza lub do SOR, ponieważ w takich przypadkach konieczna jest niezwłoczna hospitalizacja.
Jak rozpoznaje się chorobę wrzodową?
Najważniejszym badaniem, koniecznym do rozpoznania choroby wrzodowej (wrzodów żołądka lub wrzodów dwunastnicy) jest badanie endoskopowe – gastroskopia. Pozwala ona na potwierdzenie choroby, wykrycie obecności Helicobacter pylori i pobranie wycinków do dalszego badania pod mikroskopem.
W celu potwierdzenia zakażenia Helicobacter pylori pobrane wycinki poddaje się odpowiednim badaniom diagnostycznym. Skutecznymi metodami są: szybki test ureazowy, badanie histopatologiczne (badanie pod mikroskopem wycinka błony śluzowej żołądka) lub hodowla bakteryjna.
Do wykrywania Helicobacter pylori stosuje się też testy nieinwazyjne, do których przeprowadzenia nie jest konieczne wykonanie endoskopii. Należą do nich testy z krwi na obecność przeciwciał przeciwko Helicobacter pylori (często nie świadczą o aktualnym zakażeniu, ponieważ po skutecznym leczeniu przeciwciała mogą trzymywać się ponad 6 miesięcy na tym samym poziomie) oraz test wykrywający antygeny Helicobacter pylori w kale. Należy pamiętać, że powyższe testy wykrywają zakażenie bakterią, a nie wrzody żołądka i wrzody dwunastnicy.
Jakie są sposoby leczenia wrzodów żołądka żołądka i dwunastnicy?
Zalecenia ogólne obejmują regularne spożywanie posiłków z wyłączeniem potraw, które nasilają lub wywołują dolegliwości, zaprzestanie palenia tytoniu oraz unikanie przyjmowania niektórych leków (kwasu acetylosalicylowego i innych NLPZ). Nie ma obecnie żadnej specyficznej diety dla osób z chorobą wrzodową.
Główną metodą leczenia choroby wrzodowej u osób zakażonych jest usunięcie (eradykacja) zakażenia Helicobacter pylori przez zastosowanie antybiotyków i leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego. Schemat leczenia ustala lekarz.
W razie występowania objawów wrzodów żołądka lub wrzodów dwunastnicy ulgę mogą przynieść dostępne bez recepty leki zobojętniające sok żołądkowy.
Większą skuteczność wykazują inhibitory pompy protonowej które hamują wytwarzanie kwasu solnego przez pompę protonową znajdującą się w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka. Należy pamiętać, że leki te należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Leczenie chirurgiczne obecnie stosuje się głównie w przypadku powikłań wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy.
Marek Jakubiak
lek. Marek Jakubiak – Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; specjalista chorób wewnętrznych, specjalista diabetolog. Odbywał staż specjalizacyjny w dziedzinie diabetologii w Oddziale Chorób Wewnętrznych- pododdział Diabetologii i Zaburzeń Metabolicznych Szpitala Bielańskiego w Warszawie. Uczestniczy w licznych zjazdach naukowych poświęconych diabetologii oraz w odbywających się corocznie zjazdach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Przychodnia Alfamed to kompleksowe podejście do zdrowia naszych pacjentów. W ofercie znajdziecie Państwo fachową opiekę wielu specjalistów między innymi: ginekologa, ortopedy, endokrynologa i wielu innych. Ponadto posiadamy pełen wachlarz badań laboratoryjnych, fizjoterapię, medycynę pracy a także usługi stomatologiczne. Zespół Alfamed to najlepsi specjaliści, którzy zadbają nie tylko o Państwa zdrowie ale i o miłą atmosferę. Więcej informacji na stronie www.alfamed-mlawa.pl
Zobacz także…
Dlaczego ważne jest kontrolowanie glikemii, czyli o późnych powikłaniach cukrzycy.
Co jeść, a czego unikać – rola diety w profilaktyce i leczeniu cukrzycy
Cukrzyca to plaga XXI wieku, zaliczona przez Światową Organizację Zdrowia obok otyłości, nadciśnienia tętniczego czy chorób nowotworowych, do grupy chorób…
W tym roku mija 76 rocznica, trochę zapomnianego wydarzenia w powojennych dziejach Polski, którym było referendum „ ludowe”, przeprowadzone 30…
Mława znów trafiła na czołówki głównych wiadomości w Polsce. Spośród niemal tysiąca miast to właśnie nasze przewija się w sobotnich…
Redakcja portalu Codziennik Mławski zastrzega sobie wszelkie prawa do publikowanych treści. Użytkownicy mogą pobierać i drukować fragmenty zawartości portalu informacyjnego //codziennikmlawski.pl wyłącznie do niekomercyjnego użytku osobistego. Publikacja, rozpowszechnianie lub sprzedaż zawartości portalu Codziennik Mławski są zabronione bez uprzedniej pisemnej zgody redakcji i stanowią naruszenie ustaw o prawie autorskim, ochronie baz danych i uczciwej konkurencji i będą ścigane przy pomocy wszelkich dostępnych środków prawnych.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.