W związku z obchodzoną niedawno 74 rocznicą powstania warszawskiego, w niniejszym artykule chciałbym przybliżyć osobom starszym ich uprawnienia odnośnie dochodzenia swoistego odszkodowania za przymusową pracę w okresie II Wojny Światowej.

Zgodnie z ustawą o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich z dnia 31 maja 1996 r., osoby represjonowane tj. takie które spełniają jeden z poniższych warunków:

1) w latach 1939–1945 były osadzony w obozie pracy przymusowej z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych lub religijnych;

2) zostały deportowane (wywiezione) do pracy przymusowej – na co najmniej 6 miesięcy – w granicach państwa polskiego sprzed 1 września 1939 r. lub z terytorium państwa polskiego do:

1. a) III Rzeszy i na tereny przez nią okupowane w latach 1939–1945,
2. b) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i na tereny przez niego okupowane od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. lub po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach.

– mogą starać się o specjalne świadczenie pieniężne. Wysokość tego świadczenia jest uzależniona od liczby miesięcy pracy przymusowej, jednak na potrzeby świadczenia pieniężnego zalicza się maksymalnie 20 pełnych miesięcy pracy przymusowej. Świadczenie to jest co roku waloryzowane, a na dzień dzisiejszy wynosi od 10,82 zł do 215,84 zł miesięcznie.

Uprawnienie do świadczenia jest przyznawane decyzją Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie wniosku zainteresowanej osoby, zaopiniowanego przez właściwe stowarzyszenie osób poszkodowanych, i dokumentów oraz dowodów potwierdzających rodzaj i okres represji.

Aby uzyskać uprawnienia do świadczenia należy:

1) wypełnić wniosek o przyznanie uprawnień do świadczeń pieniężnych dla osób deportowanych. Wniosek dostępny jest na stronie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,

2) do wniosku dołączyć opinię wystawioną przez właściwe stowarzyszenie osób poszkodowanych,

3) do wniosku dołączyć inne dokumenty potwierdzające okres represji i pracy przymusowej.

Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych do pracy przymusowej wypłaca ZUS.

Osobom represjonowanym w czasie II Wojny Światowej przysługują również inne świadczenia pieniężne na podstawie odrębnych ustaw czy porozumień, niemniej na potrzeby niniejszego opracowania świadczenia te nie będą omawiane.

Łukasz Zabłocki

Wszystkie artykuły z działu prawnego znajdziesz TUTAJ.

Łukasz Zabłocki – Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W okresie nauki odbył półroczne studia na uczelni Universitat de Valencia w Hiszpanii. Obecnie odbywa on aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Olsztynie. Od 2015 r. prowadzi rodzinną Kancelarię Prawną w Mławie we współpracy z wieloletnim radcą prawnym Waldemarem Zabłockim i adwokatem Sebastianem Zabłockim.