W poprzednich artykułach zajmowaliśmy się głównie cukrzycą typu drugiego z powodu jej dużego rozpowszechnienia, przyszedł czas, żeby zająć się innym typem cukrzycy, a mianowicie cukrzycą typu 1. Stanowi ona ok. 10-15% ogółu przypadków cukrzycy. Pojawia się najczęściej u dzieci, później w miarę upływu lat ryzyko zachorowania stopniowo maleje. W ostatnich latach podobnie jak w przypadku cukrzycy typu 2 obserwuje się wzrastającą liczbę chorych na typ 1 cukrzycy, przyczyna tego zjawiska pozostaje na razie nieznana. Chorują głównie dzieci z dwoma szczytami zachorowań 4-6 rok życia oraz 10-15 r.ż.

Jakie są przyczyny choroby?

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunizacyjną, jej przyczyna jest inna niż cukrzycy typu 2. Występuje u przedstawicieli wszystkich ras i grup etnicznych, ale największe ryzyko zachorowania dotyczy rasy kaukaskiej (czyli naszej); istnieją też populacje bardzo wysokiego ryzyka zachorowania – Skandynawowie znajdują się na pierwszym miejscu.

Zaobserwowano zależność wzrostu zachorowań z porą roku – szczyt zachorowań w okresie jesienno-zimowym oraz z  szerokością geograficzną – im dalej na północ tym zachorowań jest więcej – przyczyna tego stanu też jest nieznana, postuluje się wpływ małego nasłonecznienia i mniejszej ilości witaminy D produkowanej w skórze, być może częstsze infekcje wirusowe sprzyjają zachorowaniom. Wśród innych postulowanych czynników które wyzwalających rozwój choroby zalicza się wczesne karmienie mlekiem krowim, zaburzenia flory jelitowej niemowląt, nadmiernie higieniczny styl życia (czynnik postulowany w wielu chorobach autoimmunizacyjnych). Za udziałem czynników środowiskowych przemawia również fakt że np. dzieci z Syrii po przeprowadzce do Finlandii chorują tak samo często jak rodowici Finowie, mimo że w Syrii zachorowalność jest jedną z niższych na świecie.

Jak wspomniałem wcześniej cukrzyca typu 1 jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Aby doszło do jej rozwoju konieczna jest obecność predyspozycji genetycznej oraz musi zadziałać czynnik środowiskowy, który do tej pory nie został poznany. Dotychczas zidentyfikowano ok.20 miejsc w naszym genomie, które wiążą się z predyspozycją do rozwoju tego typu cukrzycy.

Po zadziałaniu wcześniej wymienionych czynników na organizm ze skłonnością genetyczną, zaczyna on produkować przeciwciała przeciwko komórkom trzustki które produkują insulinę, przeciwciała te niszczą komórki i dochodzi do braku insuliny – trzeba jej dostarczyć z zewnątrz, stąd ten typ cukrzycy od początku leczy się insuliną podawaną podskórnie, leki doustne nie działają.

Jakie są objawy cukrzycy typu 1 ?

Objawy są podobne jak w typie 2 cukrzycy czyli wzmożone pragnienie, utrata masy ciała, osłabienie. Objawy te jednak narastają szybko i są bardziej nasilone. Często chorobę rozpoznaje się w momencie pojawienia się kwasicy – czyli jednego z gwałtownych powikłań choroby. Charakteryzuje się ona znacznym odwodnieniem, osłabieniem, u dzieci bardzo często pojawia się ból brzucha, czasem z ust czuć zapach acetonu przypominający zapach dojrzałych owoców- objawy te są wskazaniem do pilnej hospitalizacji chorego.

Czy cukrzyca t1 jest dziedziczna?

Chorzy na cukrzycę t1, planujący potomstwo często zastanawiają się nad ryzykiem zachorowania przez ich dzieci. Jak wcześniej wspomniałem do rozwoju choroby potrzebna jest skłonność dziedziczna oraz czynniki środowiskowe nakładające się na nią. Skłonność do cukrzycy t1 dziedziczy się w różnym stopniu w zależności od tego, czy choruje matka, ojciec czy oboje rodziców.

Jeśli choruje ojciec, ryzyko zachorowania u dziecka wynosi 6-7%, czyli jest 20 razy większe niż ogólnej populacji; jeśli choruje matka ryzyko jest zwiększone o 1-4% czyli jest około 7 razy większe niż populacji ogólnej. W przypadku gdy oboje rodzice chorują na cukrzycę typu 1 ryzyko zachorowania dziecka wynosi aż 30%.

Jak się leczy cukrzycę t 1?

Ponieważ w tym typie choroby zniszczone są w trzustce komórki  produkujące insulinę, trzeba ją dostarczyć z zewnątrz. Leki doustne nie pomogą. Insulina jest stosowana albo we wstrzykiwaczach albo jest wstrzykiwana z użyciem pompy insulinowej która dawkuje insulinę częściowo odtwarzając pracę trzustki. Pompy insulinowe w Polsce są refundowane wszystkim dzieciom oraz dorosłym do 26 r.ż. Koszt zakupu pompy w zależności od modelu wynosi ok. 7-15 tyś zł.

lek. Marek Jakubiak

Czekamy na pytania i uwagi dotyczące przedstawianych zagadnień, można je kierować pod adres: redakcja@//codziennikmlawski.pl 

Serdecznie zapraszamy!

lek. Marek Jakubiak – Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; specjalista chorób wewnętrznych. Odbywał staż specjalizacyjny w dziedzinie diabetologii w Oddziale Chorób Wewnętrznych- pododdział Diabetologii i Zaburzeń Metabolicznych Szpitala Bielańskiego w Warszawie. Uczestniczy w licznych zjazdach naukowych poświęconych diabetologii oraz w odbywających się corocznie zjazdach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

Przychodnia Alfamed to kompleksowe podejście do zdrowia naszych pacjentów. W ofercie znajdziecie Państwo fachową opiekę wielu specjalistów między innymi: ginekologa, ortopedy, endokrynologa i wielu innych. Ponadto posiadamy pełen wachlarz badań laboratoryjnych, fizjoterapię, medycynę pracy a także usługi stomatologiczne. Zespół Alfamed to najlepsi specjaliści, którzy zadbają nie tylko o Państwa zdrowie ale i o miłą atmosferę. Więcej informacji na stronie www.alfamed-mlawa.pl

Zobacz także…

Cukrzyca typu 2 – przyczyny choroby

Cukrzyca to plaga XXI wieku