Jeżeli zakupiony towar posiada wady, konsument może złożyć reklamację. Niewiele osób jednak zdaje sobie sprawę, że w przypadku składania reklamacji, przysługują mu dwojakie uprawnienia – rękojmia lub gwarancja (o ile taka została udzielona).

Zasadniczo konsumenci składając reklamację korzystają z gwarancji. Jest to dobrowolne zobowiązanie gwaranta (producenta) do naprawienia rzeczy. Gwarancja określa obowiązki gwaranta i uprawnienia konsumenta w przypadku wystąpienia wady rzeczy. Składa się na to m. in. czas trwania gwarancji, sposób skorzystania z niej, możliwości naprawienia/wymiany rzeczy i ograniczenia w naprawie. Najistotniejszy jest tu okres gwarancji, który w odróżnieniu od rękojmi jest określany przez gwaranta dowolnie np. 1 rok lub 5 lat. W przypadku wymiany produktu na nowy lub dokonania istotnych napraw, termin gwarancji biegnie od nowa. Natomiast w przypadku wymiany pojedynczej części,  okres gwarancji biegnie na nowo tylko co do tej części.

Gwarant, w przypadku uznania reklamacji, powinien wykonać naprawę w terminie określonym w gwarancji. Zwykle jest to 14 lub 30 dni, ale termin ten może być inny.

Co ważne, sposób rozpatrzenia reklamacji, może być ustalony przez gwaranta w sposób dowolny np. przez naprawienie rzeczy, wymianę rzeczy na nową, zwrot pieniędzy lub ograniczony tylko do niektórych wad rzeczy.

Zakres reklamacji wynikający z rękojmi, w przeciwieństwie do gwarancji, nie jest ustalany w sposób dowolny przez gwaranta, a został ściśle określony w przepisach prawa (choć sprzedawca może rozszerzyć uprawnienia kupującego). Tu podmiotem odpowiedzialnym jest sprzedawca (w gwarancji zwykle będzie to producent, a nie sklep). Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy (zwrócić towar), chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na nową albo wadę usunie. Kupujący może od razu żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie wymienił rzeczy na nową lub nie usunął wady. Odstąpienie od umowy nie przysługuje jeżeli wada jest nieistotna.

Okres wynikający z rękojmi jest sztywny i wynosi 2 lata. W przypadku rękojmi istnieje domniemanie ułatwiające dochodzenie roszczeń, polegające na przyjęciu, że jeśli wada ujawniła się w ciągu roku od wydania rzeczy, to istniała ona już w dacie zakupu. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.

Co ważne, sprzedawca jest związany terminem na rozpatrzenie reklamacji, który wynosi 14 dni. Jeżeli w tym czasie nie zajmie stanowiska, to przyjmuje się, że uznał w całości żądanie reklamującego.

Podsumowując, z reguły korzystniejsze dla kupującego są uprawnienia z rękojmi z uwagi na ścisłe określenie przysługujących uprawnień w przepisach prawa, a których to uprawnień sprzedawca nie może ograniczyć na niekorzyść kupującego. Wybór rękojmi daje konsumentowi większą pewność posiadanych uprawnień i ułatwia dochodzenie roszczeń od sprzedawcy. W przypadku gwarancji producent sam określa uprawnienia kupującego, które mogą być mniej korzystne niż te wynikające z rękojmi. Z gwarancji jednak warto skorzystać, jeżeli upłynął już termin do dochodzenia uprawnień z rękojmi. Warto wspomnieć, że przy składaniu reklamacji z rękojmi wcale nie jest konieczne posiadanie paragonu, ponieważ fakt zakupu można udowodnić w inny sposób, jak chociażby wydruk z historii konta, jeżeli zakup został opłacony kartą lub innym dokumentem z którego będzie wynikał zakup np. mail.

Warto pamiętać, że skorzystanie z rękojmi nie wyłącza możliwości skorzystania z gwarancji i odwrotnie.

Wszystkie artykuły z działu prawnego znajdziesz TUTAJ.

Łukasz Zabłocki– Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W okresie nauki odbył półroczne studia na uczelni Universitat de Valencia w Hiszpanii. Obecnie odbywa on aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Olsztynie. Od 2015 r. prowadzi rodzinną Kancelarię Prawną w Mławie we współpracy z wieloletnim radcą prawnym Waldemarem Zabłockim i adwokatem Sebastianem Zabłockim.