Umowa o pracę rozwiązuje się:
1) na mocy porozumienia stron;
2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4) z upływem czasu, na który była zawarta.

Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Są jednak sytuacje, w których pracodawca nie może z nami rozwiązać umowy o pracę, mimo że ogólne przepisy przewidują możliwość rozwiązanie takiej umowy np. w drodze wypowiedzenia.

Podstawowym ograniczeniem dla pracodawcy do zwolnienia pracownika jest jego wiek. Otóż pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Przewidziany okres ochrony dotyczy wyłącznie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. O objęciu pracownika okresem ochronnym decyduje data kalendarzowa spełnienia wymaganych warunków, a więc pismo wypowiadające nie może być doręczone po tej dacie. Dlatego pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia w okresie ochronnym, natomiast nic nie stoi na przeszkodzie aby wypowiedzenie to nastąpiło przed rozpoczęciem się okresu ochronnego.

Następnym przykładem ochrony pracowników przed zwolnieniem jest ciąża. Poza pewnymi wyjątkami pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Co ważne, zasadę tą stosuje się również do pracownika – ojca wychowującego dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. W przypadku zatrudnienia na czas określony lub na okres próbny, pracownice objęte są ochroną przed zwolnieniem dopiero od trzeciego miesiąca ciąży. Gdy umowa kończy się po pierwszym trymestrze ciąży, pracodawca musi ją przedłużyć do dnia porodu. Ochroną przed zwolnieniem objęte są również okresy urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego.

Skuteczną ochronę przed zwolnieniem daje również przynależność pracownika do zakładowej organizacji związkowej, ale pod warunkiem, że organizacja ta wprowadzi go na specjalną listę. Aby zwolnić takiego pracownika pracodawcy potrzebna jest zgoda zarządu organizacji związkowej, do której pracownik należy. Ochrona związkowców jest uzasadniona tym, że ze względu na charakter wykonywanych zadań grozi im utrata pracy czy pogorszenie jej warunków. Ten rodzaj ochrony związany jest jednak jedynie z dużymi zakładami pracy.

Za najczęstszy przypadek, kiedy pracodawca nie może zwolnić pracownika należy uznać nieobecność w pracy tego drugiego. Nieobecność ta może wynikać z urlopu, choroby lub innej usprawiedliwionej przyczyny – jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jednak pracownik powinien powiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności. W przypadku jeżeli pracodawca wypowiedział umowę wcześniej, a później pracownik np. zachorował, to wypowiedzenie takie jest ważne i umowa ulegnie rozwiązaniu.

Pracodawca może bez wypowiedzenia rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

1)dłużej niż trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż sześć miesięcy,
A więc w tej sytuacji, jeśli przebywamy w ciągłości na zwolnieniu lekarskim ponad 3 miesiące, pracodawca może rozwiązać z nami umowę bez wypowiedzenia.
2) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zakaźną.

W tym przypadku pracodawca może nas zwolnic dopiero po tym, kiedy po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (182/270 dni) otrzymaliśmy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego i pobieramy je przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Czyli w sumie dopiero po 9 lub 12 miesiącach choroby.

Wszystkie artykuły z działu prawnego znajdziesz TUTAJ.

Łukasz Zabłocki– Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W okresie nauki odbył półroczne studia na uczelni Universitat de Valencia w Hiszpanii. Obecnie odbywa on aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Olsztynie. Od 2015 r. prowadzi rodzinną Kancelarię Prawną w Mławie przy ul. Padlewskiego 1/13 we współpracy z wieloletnim radcą prawnym Waldemarem Zabłockim i adwokatem Sebastianem Zabłockim.