We wcześniejszych artykułach zapoznaliśmy się z dwoma podstawowymi typami cukrzycy, zwracałem uwagę na konieczność stosowania diety jako ważnego elementu leczenia. Przyszła więc kolej na zapoznanie się z paroma informacjami odnośnie prawidłowego żywienia, dotyczą one przede wszystkim chorych na cukrzycę, ale  pozostałe osoby także powinny wskazówki te wdrożyć w życie jako element tzw. zdrowego stylu życia.

Zmniejszenie stężenia glukozy do wartości zbliżonych do prawidłowych jest podstawowym celem terapii cukrzycy wszystkich typów. Istnieje wiele metod terapeutycznych, a ich dobór jest uzależniony od typu choroby i zindywidualizowanych celów leczenia zależnych od schorzeń współistniejących, oczekiwanego czasu przeżycia, szczególnych sytuacji oraz ryzyka wystąpienia powikłań leczenia.

Podstawą leczenia cukrzycy poza lekami jest stosowanie metod niefarmakologicznych obejmujących: odpowiednią dietę; aktywność fizyczną oraz zaprzestanie palenia tytoniu.

Jakie powinny być ogólne założenia diety dla cukrzyków?

Dieta chorego na cukrzycę powinna być zgodna z założeniami diety zdrowego człowieka, tzn.powinna spełniać zalecenia dietetyczne zdrowego żywienia.

Podstawowe reguły obejmują:

– regularne spożywanie posiłków, zbliżona kaloryczność posiłków każdego dnia

– zmniejszenie liczby dostarczanych kalorii w ciągu doby u osób z otyłością lub nadwagą, mające na celu osiągnięcie prawidłowej masy ciała

– skład jakościowy diety zapewniający odpowiedni udział składników pokarmowych oraz zabezpieczający przed wystąpieniem czynników ryzyka miażdżycy

– spożywanie 4-5 posiłków dziennie.

Kontrola ilości spożywanych węglowodanów (,,cukrów”)jest podstawą ustalenia właściwej diety i uzyskania dobrej kontroli cukrzycy, gdyż na stężenie glukozy we krwi wpływa zarówno ilość węglowodanów jak i ich rodzaj.

W prawidłowo zbilansowanej diecie udział węglowodanów powinien stanowić około 45% wartości kalorycznej posiłków ze szczególnym uwzględnieniem węglowodanów pochodzących z pełnego ziarna zbóż, warzyw i ograniczonej ilości owoców oraz mleka, a także eliminacja miodu, słodyczy, przetworów owocowych i cukrów dodanych. Czasem wśród chorych istnieje mylne przekonanie o zbawiennym wpływie na zmniejszenie glikemi niektórych owoców np. grejpfrutów. Z uwagi na obecność w nich cukru fruktozy, nie tylko nie obniżają one glikemii, ale wpływają na jej szybki i znaczny wzrost.

Czy diety ubogowęglowodanowe są zalecane?

Nie powinno się stosować diet niskowęglowodanowych (<130g/dobę węglowodanów), gdyż posiłki zawierające węglowodany złożone są bogatym źródłem łatwo przyswajalnej energii, soli mineralnych, włókien pokarmowych. Jednocześnie stanowią jedyne źródło energii dla mózgu. Popularne wśród chorych diety niskowęglowodanowe (np. bogatotłuszczowa Atkinsa, bogatobiałkowa Dukana) nie są zalecane. Dane naukowe dotyczące tego typu diet są nieliczne, przeprowadzone do tej pory badania porównujące dietę nisko- i bogatowęglowodanową wskazują, że diety niskowęglowodanowe powodują przejściową redukcję masy ciała (obserwowaną po 6 miesiącach i zanikającą podczas rocznej obserwacji), jednak tylko ok 40% chorych było w stanie utrzymać sposób odżywiania z ograniczeniem węglowodanów.

Czym można zastąpić cukier?

Spożywanie słodyczy jest integralnym elementem kultury żywienia w naszej cywilizacji, jednakże spożywanie węglowodanów prostych lub tłuszczów może destabilizować dobrą kontrolę cukrzycy oraz powodować wzrost masy ciała. Restrykcja słodyczy ogranicza jednak komfort życia dlatego też towarzystwa naukowe zalecają substytut cukru w postaci niskokalorycznych słodzików, które można dodawać do produktów spożywczych. Szczególnie zalecane są środki pochodzenia naturalnego takie jak stewia oraz ksylitol, które mogą być też używane do pieczenia, gdyż nie rozkładają się w wysokiej temperaturze, mogą je również stosować kobiety w ciąży. Zaleca się używanie słodzików z umiarem lub zaprzestanie słodzenia, gdyż nasz mózg po spożyciu słodzików dostaje informację z kubków smakowych mówiącą, że są dostarczane kalorie i przestawia metabolizm na szlak poszukiwania pokarmu, co w konsekwencji często powoduje spożycie większej ilości innych produktów i ostatecznie tycie.

Jakie są jeszcze inne zalecenia dla osób chorujących na cukrzycę?

Ważnym składnikiem pokarmowym jest też błonnik, którego spożycie zalecane jest na poziomie 25-50g/dobę. Błonnik pokarmowy spowalnia wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego a tym samym ogranicza jej poposiłkowy wzrost, dodatkowo powoduje dłuższe utrzymywanie się uczucia sytości, ogranicza łaknienie i poprawia efekt redukcji masy ciała.

Osobom otyłym z cukrzycą typu 2 zaleca się redukcję masy ciała. Cel ten może zostać osiągnięty dzięki stopniowemu zmniejszaniu kaloryczności posiłków o ok 300-500 kcal dziennie oraz dzięki wysiłkowi fizycznemu. Zmniejszenie masy ciała nie powinno jednak przekraczać ok 1,5-2kg na tydzień.

lek. Marek Jakubiak

Czekamy na pytania i uwagi dotyczące przedstawianych zagadnień, można je kierować pod adres: redakcja@codziennikmlawski.pl 

Serdecznie zapraszamy!

lek. Marek Jakubiak – Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; specjalista chorób wewnętrznych. Odbywał staż specjalizacyjny w dziedzinie diabetologii w Oddziale Chorób Wewnętrznych- pododdział Diabetologii i Zaburzeń Metabolicznych Szpitala Bielańskiego w Warszawie. Uczestniczy w licznych zjazdach naukowych poświęconych diabetologii oraz w odbywających się corocznie zjazdach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

Przychodnia Alfamed to kompleksowe podejście do zdrowia naszych pacjentów. W ofercie znajdziecie Państwo fachową opiekę wielu specjalistów między innymi: ginekologa, ortopedy, endokrynologa i wielu innych. Ponadto posiadamy pełen wachlarz badań laboratoryjnych, fizjoterapię, medycynę pracy a także usługi stomatologiczne. Zespół Alfamed to najlepsi specjaliści, którzy zadbają nie tylko o Państwa zdrowie ale i o miłą atmosferę. Więcej informacji na stronie www.alfamed-mlawa.pl

Zobacz także…

Cukrzyca typu 1 – przyczyny, objawy i leczenie

Cukrzyca typu 2 – przyczyny choroby

Cukrzyca to plaga XXI wieku